چرا شیر را سلطان حیوانات می نامند؟

در تاریخ بشر، شیر در همه دوره ها مظهر قدرت بوده و از این رو است که ما می گوییم «فلانی مانند شیر نیرومند است» یا اینکه «فلانی دل شیر دارد». در دربار پادشاهان قدیم هم، عکس شیر را روی پرچم ها، سپرها و لباس های جنگی نقش می کردند تا نشانه ی نیرومندی باشد.

با این حال، کسی ادعا نمی کند شیر قادر است در نبرد با همه ی حیوانات روی زمین پیروز گردد. اما این حیوان چنان هیبتی دارد که وحشت بسیاری در دل آدمی و دیگر حیوانات انداخته است.

مردم مصر باستان، از جمله اقوامی بودند که شیر را یک حیوان مقدس به شمار می آوردند.

در زمان تولد مسیح (ع)، شیر در بسیاری از نقاط اروپا یافت می شد؛ ولی در حدود سال 500 میلادی بود که همه ی آنها را کشتند! امروزه تنها سرزمین هایی که این حیوان فراوان در آن جاها یافت می شود، یکی آفریقا و دیگری در منطقه ای واقع در هندوستان است.

شیر از خانواده ی گربه به شمار می رود. این خانواده را گربه سانان (یعنی حیوانات شبیه گربه) نامگذاری کرده اند. شیر بطور متوسط 270 سانتی متر طول و بین 200 تا 250 کیلوگرم وزن دارد.

شیر نر بزرگتر از شیر ماده است و جای پایش نیز از جای پای شیر ماده پهن تر و بزرگتر می باشد. به همین دلیل است که افرادی که به شکار شیر می روند، از روی جای پا می توانند تشخیص دهند که شکارشان شیر ماده است یا شیر نه.

آوای شیر همان غرش او است. این حیوان می غرد و مانند گربه نیست که صدای «خُر خُر» از خودش بیرون بدهد.

شیرها به ندرت از درخت بالا می روند و بر خلاف گربه ها همیشه آماده ی جهیدن به درون آب می باشند. خوراک شیر حیوانات چرنده هست و به همین خاطر می باشد که شیرها بیشتر در مناطق وسیع و باز زندگی می کنند و در مناطق مستور و تنگ (مانند جنگل ها) به سر نمی برند. شیرها روزی یک مرتبه آب می نوشند و به همین جهت است که همیشه سکونتگاه خود را در نزدیکی آب به وجود می آورند.

شیرها در روز به استراحت می پردازند و شب هنگام به دنبال شکار بر می آیند. شیر فقط با جفت خودش و یا در گروه های چهارتایی تا دوازده تایی زندگی می نماید. غذای اصلی این جانور گورخر، آهو و گاو وحشی است و گاهی هم به زرافه حمله می کند ولی هیچ وقت با فیل، کرگدن و اسب آبی کاری ندارد.

شیر هنگامی که غذا خورده و شکمش سیر باشد، با هیچ حیوانی کاری نخواهد داشت. در هنگام شکار در یکجا به کمین می نشیند و همین که حیوانی از برابرش بگذرد، از جا بر می خیزد و ناگهان به او حمله می کند. در چنین وضعیتی، سرعت شیر در حدود شصت کیلومتر در ساعت است.

اما چرا شیرهای نر یال دارند؟

جانورشناسان مدت ها عقیده داشتند یال شیرهای نر به این هدف است تا از گردن جانور به هنگام نزاع و درگیری محافظت کند. با این وجود، تحقیقات پیتون وست از دانشگاه مینه سوتا آمریکا (University of Minnesota) حقایق دیگری را نشان داد. او آزمایشی ترتیب داد که در آن از چند ماکت شیر هم استفاده شده بود، و کشف کرد که این گردن شیر نیست که بیشتر مورد هدف قرار می گیرد بلکه شیرهای واقعی اغلب باسن و پشت را هدف قرار می دادند. به این ترتیب، اکنون یال به عنوان وسیله انتخاب جفت پنداشته می شود. البته یال، می تواند به ضرر شیرها باشد. زیرا باعث گرم شدن بیش از حد بدن شیر می شود؛ اما نتیجه این ضرر فردی به نفع گونه است. به این شکل که تنها شیرهای قوی تر می توانند با داشتن یال های بزرگتر، در گرمای آفریقا در مقابله با حریفان خود دوام بیاورند و شیرهایی که به دلیل ضعف فیزیولوژیک (مثلاً قلب یا کلیه ضعیف تر) با یال پر پشت خود مشکل دارند، در رقابت با شیرهای دیگر، به سرعت حذف می شوند و ژن هایشان نیز به نسل بعد منتقل نمی شود. شیرهای ماده هم جذب این یال ها شده و دیگر شیرهای نر نیز، تمایل کمتری به درگیری با شیرهایی با یال های پر پشت، از خود نشان می دهند.

[toggle title=”برای مشاهده منابع اینجا کلیک کنید.” state=”close” ]

مقاله علمی «چرا شیر را سلطان حیوانات می نامند؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب به من بگو چرا و چگونه، نوشته ی آرکادی لئوکوم و ترجمه سعید درودی از انتشارات بهزاد، منتشر شده در 1391 با شابک 8-57-5959-964 به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.

[/toggle]