تعادل نش و علت اهمیت آن چیست؟

اغلب مواقع اقتصاددانان می توانند گذشته را توضیح داده و آینده را پیش بینی کنند اما این کار بدون کمک ممکن نیست. یکی از مهمترین ابزارهای اقتصاددانان تعادل نش است که به افتخار جان نش (John Nash)، دریافت کننده جایزه نوبل سال 1994 به عنوان مبدع آن، به این نام خوانده می شود. این مفهوم ساده به اقتصاددانان در درک چگونگی تنظیم قیمت ها توسط شرکت های رقیب، نحوه طراحی مزایده ها توسط دولت ها تا بیشترین سود را از پیشنهاد کننده ها دریافت کنند و توضیح برخی تصمیم های متناقض و خود برانداز اتخاذ شده توسط گروه ها، کمک می کند.

در این مقاله شما می توانید با تعادل نش و اهمیت آن در تصمیم گیری ها آشنا شوید.

برای درک کارکرد تعادل نش، معمای زندانی یکی از بهترین مثال ها است: «دو مجرم در دو سلول مجزا با پیشنهاد مشابهی از طرف مدعی العموم روبرو می شوند. اگر هر دو به یک جنایت خونین اعتراف کنند، ده سال زندانی می شوند. اگر یکی از دو مجرم اعتراف کرده و دیگری سکوت کند، خبرچین آزاد شده و دیگری به حبس ابد محکوم می شود. اگر هر دو مجرم سکوت کنند، با محکومیت جزئی مواجه شده و هر کدام یکسال را در بند سپری خواهند کرد.» بطورکلی برای هر دو بهتر است که سکوت کنند. اما با توجه به این توضیحات و شرایط در نظر گرفته شده، یک اقتصاددان مطلع از مفهوم تعادل نش برعکس این قضیه را پیش بینی می کند: «تنها نتیجه پایدار این است که هر دو مجرم اعتراف کنند.»

طبق تعادل نش، هر فرد در گروه بر پایه تصورش از رفتار دیگران، بهترین تصمیم را می گیرد و هیچکس نمی تواند با تغییر استراتژی کار بهتری انجام دهد، به عبارتی هر عضو گروه بهترین کاری که می تواند را انجام می دهد. در مورد معمای زندانی، انتخاب زندانی دیگر هرچه باشد، سکوت کردن اصلاً ایده خوبی نیست. از آنجا که ممکن است یکی از مجرمین اعتراف کرده باشد، بنابراین خبرچینی موضوع حبس ابد را منتفی می کند و اگر مجرم دیگر سکوت کند، اعتراف باعث آزادی خبرچین می شود.

اقتصاددانان با بکارگیری تعادل نش در دنیای واقعی، نحوه واکنش شرکت ها به قیمت رقبایشان را پیش بینی می کنند. احتمالاً دو شرکت بزرگ که برای رقابت با یکدیگر استراتژی های قیمت گذاری شان را تنظیم می کنند، در مقایسه با زمانی که هر کدام با هزار شرکت رقیب دیگر روبرو هستند، به مشتریان فشار بیشتری می آورند.

تعادل نش در درک اینکه چطور تصمیمات خوب فردی می توانند برای گروه فاجعه آمیز باشند، به اقتصاددانان کمک می کنند. تراژدی مشترکات توضیح می دهد که چرا بیش از حد از دریا ماهی صید می کنیم و یا چرا آنقدر کربن وارد جو می کنیم. اگر به این توافق می رسیدیم که فقط کمی خودداری نشان بدهیم، وضع همه بهتر می بود. اما با توجه به آنچه دیگران انجام می دهند، ماهیگیری و تولید گاز از لحاظ فردی منطقی است. این موضوع علاوه بر توضیح فضای تیره و خاکستری، به سیاستگذاران کمک می کند که راه حلی برای مشکلات پیچیده پیدا کنند.

راهنمایی: تراژدی مشترکات، یک تئوری اقتصادی است که موقعیتی را شرح می دهد که در یک سیستم منابعی مشترک بین مصرف کنندگانی وجود دارد که هر یک تنها با توجه به نفع شخصی خود عمل می کنند و به صورت مستقل و برخلاف صلاح مشترک کل مصرف کنندگان، با فعالیت های جمعی خود این منابع را به اتمام می رسانند.

اقتصاددانانی که با تعادل نش مسلح هستند، ادعا می کنند که بیلیون ها دلار را به کیف پول عمومی سرازیر کرده اند. در سال 2000، دولت بریتانیا از تعادل نش برای طراحی یک مزایده خاص استفاده کرد که در آن مجوز فعالیت تلکام – موبایل 3G به قیمت 22.5 بیلیون پوند (35.5 بیلیون دلار) به فروش رفت. ترفند آنها این بود که مزایده را به صورت یک بازی برگزار کنند و مقررات را طوری دستکاری کنند که بهترین استراتژی برای پیشنهاد دهنده ها، پیشنهاد گاوی باشد (پیشنهاد دهنده های برنده از نتیجه خشنود نبودند).

راهنمایی: هنگامی که بازارهای مالی رو به رشد هستند و قیمت سهام روندی صعودی دارند به آن «بازار گاوی» گفته می شود. این در حالی است که اگر قیمت سهام روندی نزولی داشته و رکود در اوضاع اقتصادی حاکم شده باشد، «بازار خرسی» نامی است که می تواند روند بازار را توضیح دهد.

امروزه تعادل نش زیر بنای اقتصاد خرد مدرن است و تعادل نش به اقتصاددانان قدرت انتخاب برنده ها و بازنده ها را می دهد.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «تعادل نش و علت اهمیت آن چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، ترجمه و نگارش زهرا صادقی از پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله نشریه اکونومیست به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.