سندروم تونل کارپال چیست؟

تونل کارپال گذرگاه باریکی است که بین مچ و کف دست قرار دارد و از استخوان و رباط ساخته شده است. عصب مدیان که مسئول کنترل حس و حرکت شست و سه انگشت اول دست است همراه با تاندون ها از این کانال عبور می کند و به شست و انگشتان می رسد. هنگامی که این عصب تحت فشار باشد، نتیجه اش بی حسی، سوزش، ضعف یا درد در دست است که سندروم تونل کارپال نامیده می شود.

در این مقاله شما می توانید با سندروم تونل کارپال، علائم و راه های درمان آن آشنا شوید.

علائم

• درد و سوزش: سندروم تونل کارپال پیشرفت آهسته ای دارد. در ابتدا ممکن است بیشتر هنگام شب یا صبح ها که از خواب بیدار می شوید، متوجه آن شوید. حس آن مانند سوزن سوزن شدنی است که هنگام خواب رفتن دست احساس می شود. در طول روز ممکن است هنگام نگه داشتن اشیاء مانند کتاب یا تلفن یا هنگام رانندگی احساس درد و سوزش کنید. تکان دادن یا نرمش دادن به انگشتان معمولاً به بهبود آن کمک می کند.
• ضعیف شدن: هنگامی که این سندروم شروع به پیشرفت می کند، ممکن است متوجه ضعیف شدن شست و دو انگشت اول دست خود شوید و ممکن است مشت کردن دست و گرفتن اجسام برای شما سخت باشد. ممکن است اجسام بی اختیار از دست شما بیفتد یا برای در دست گرفتن وسائل آشپزخانه یا بستن دکمه های لباس تان به دردسر بیفتید.
• مشکلات حسی: سندروم تونل کارپال همچنین می تواند باعث احساس سری یا بی حسی در دست شود. برخی از افراد ممکن است احساس کنند که انگشتان شان ورم کرده است، با این وجود ظاهر انگشت ها متورم به نظر نمی رسند. همچنین ممکن است برای تشخیص بین سرما و گرما دچار مشکل شوند.

دلیل سندروم تونل کارپال

معمولاً دلیل واحد مشخصی برای ابتلا به این سندروم وجود ندارد. به دلیل باریک و غیر منعطف بودن تونل کارپال، هر نوع ضربه یا تورم در ناحیه، می تواند عصب مدیان را تحت فشار قرار داده و ایجاد درد کند. علائم این سندروم می توانند در یک یا هر دو دست ظاهر شوند. معمولاً علائم ابتدا در دست غالب شروع به پیشرفت می کنند.

چه افرادی مبتلا به این سندروم می شوند؟

زنان سه برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به سندروم تونل کارپال هستند. بعضی شرایط خاص مانند شرایط زیر هم می توانند فرد را بیشتر در معرض ابتلا قرار دهند:

• دیابت
• نقرس
• تیروئید کم کار
• روماتیسم مفصلی
• بارداری
• رگ به رگ شدن یا شکستن مچ دست.

آیا شغل تان باعث این سندروم می شود؟

در باور عوام تایپ کردن زیاد می تواند منجر به ابتلا به این سندروم شود. ولی احتمال ابتلا به این سندروم در کارگران خط تولید سه برابر بیشتر از تایپیست ها است، همچنین استفاده مداوم از ابزارهای لرزاننده می تواند احتمال ابتلا را افزایش دهد. در مقابل، یک مطالعه نشان داده است که حتی استفاده خیلی زیاد از کامپیوتر (چیزی حدود 7 ساعت در روز) نمی تواند باعث افزایش احتمال ابتلا به این سندروم شود.

در صورت عدم درمان چه اتفاقی می افتد؟

در ابتدا نشانه های سندروم تونل کارپال می آیند و می روند، ولی با بدتر شدن شرایط نشانه ها به مرور پایدار می شوند. درد تا ناحیه بازو و شانه گسترش می یابد. با گذشت زمان، اگر همچنان درمانی صورت نگیرد، سندروم تونل کارپال می تواند باعث آتروفی عضلات سمت شست دست شود. حتی با وجود درمان، قدرت و حس لامسه ممکن است کاملاً بهبود نیابند.

بیماری های مشابه

عارضه های کمی وجود دارند که می توانند علائم شبیه به سندروم تونل کارپال داشته باشند. این عارضه ها عبارتند از:

• آسیب به عضله، رباط یا تاندون
• آرتروز در شست یا مچ دست
• مشکلات عصبی مانند دیابت عصبی

پزشک شما آزمایش هایی برای تشخیص این عوارض انجام خواهد داد.

تشخیص

چندین آزمایش برای تشخیص این بیماری توسط پزشک شما انجام می شود. تست تاینل که شامل ضربه زدن روی عصب مدیان است، تشخیص می دهد که آیا این عصب باعث سوزش در انگشتان شده یا خیر. در آزمایش فالن، پزشک از شما می خوهد که پشت دستان تان را برای یک دقیقه به یکدیگر فشار دهید و بگویید آیا اینکار باعث بی حسی و سوزش می شود یا خیر.

تست های تشخیص با دستگاه های الکتریکی

برای تایید تشخیص، پزشک برای شما نوار عصب دست تجویز می کند. در این تست الکترودهایی روی دست و مچ ها قرار داده می شوند و شوک های الکتریکی خفیف به دست وارد می شود تا سرعت انتقال پیام در عصب مدیان را بسنجند. در آزمایش دیگری به نام الکترومیوگرافی از سوزن های نازکی استفاده می شود که به داخل عضلات فرو می روند تا میزان فعالیت الکتریکی آنها را اندازه گیری کنند و میزان آسیب به عصب مدیان را بسنجند.

درمان

1. استراحت و بی تحرکی: بیماری هایی که منجر به این بیماری شده اند مانند دیابت و التهاب مفاصل نیاز به درمان دارند. سپس پزشک شما، احتمالاً توصیه هایی مبنی بر استراحت دست و مچ خواهد داشت و مچ بندی برای محدود کردن حرکات مچ برای شما تجویز خواهد کرد. استفاده شبانه از این مچ بند برای جلوگیری از پیچ خوردن مچ هنگام خواب که می تواند باعث تشدید علائم شود، مهم است. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن به همراه کمپرس سرد می تواند درد را کاهش دهد.
2. داروهای تجویزی برای سندروم تونل کارپال: وقتی سندروم تونل کارپال رو به وخامت رفت، پزشک شما ممکن است ماهانه داروی کورتون را به صورت خوراکی یا تزریقی برای شما تجویز کند. کورتون ها می توانند بطور موقت تورم را در اطراف عصب مدیان کاهش دهند و علائم این سندروم را بهبود بخشند. تزریق موضعی داروهای بی حسی مانند لیدوکائین نیز می توانند کمک کننده باشند. می توان به داروهای ادرارآور که تورم را کاهش می دهند و مکمل ویتامین B6 نیز اشاره کرد.
3. جراحی: در صورت نیاز به جراحی، این جراحی معمولاً به صورت سرپایی و با بی حسی موضعی انجام می شود و نیازی به بیهوشی نیست. رباطی که روی تونل کارپال قرار گرفته بریده می شود تا فشار روی تونل کم شود. رباط درمان نشده فضای بیشتری برای تونل کارپال باز می کند. گاهی این جراحی به صورت آندوسکوپی انجام می شود، به این صورت که دوربین های بسیار کوچکی از طریق شکاف های کوچک وارد بدن می شوند تا فرآیند جراحی را هدایت کنند.

پس از جراحی چه پیش می آید؟

درست پس از جراحی ممکن است مقداری تورم و کوفتگی در ناحیه ایجاد شود که با بالا بردن دست ها به سمت قلب و تکان دادن انگشت ها به صورت مداوم تسکین می یابد. ممکن است لازم باشد به مدت چند هفته از مچ بندهای تل دار استفاده کنید تا بهبود یابید، ولی همزمان می توانید از دستان تان استفاده کنید. مشکل درد و ضعف معمولاً تا دو ماه پس از جراحی حل خواهد شد ولی ممکن است بین شش ماه تا یکسال طول بکشد تا بطور کامل بهبود پیدا کنید.

تمرین های تقویت کننده

وقتی علائم سندروم تونل کارپال فروکش کرد، یک فیزیوتراپ می تواند به شما حرکات کششی و تمرینات تقویت کننده برای کمک به جلوگیری از برگشت درد، بی حسی و ضعف را آموزش دهد. یک درمانگر طب فیزیکی نیز می تواند روش صحیح انجام امور روزمره تان را به شما آموزش دهد بطوریکه عصب مدیان کمتر تحت فشار و در معرض تورم مجدد باشد و علائم این سندروم عود نکند.

آیا قابل پیشگیری است؟

با وجود اینکه روش مشخصی برای جلوگیری از ابتلا به سندروم تونل کارپال وجود ندارد، رعایت نکات زیر می تواند مفید باشد:

• حالت صحیح ایستادن
• استفاده از ابزار و میز کار ارگونومیک
• استراحت بین ساعات کاری برای نرمش دادن به بازوها، پاها و کمر و عوض کردن حالت بدن در طول روز کاری.

طبق نتیجه برخی از مطالعات، ماساژ ماهرانه مچ دست، آرنج و قسمت بالایی ستون فقرات می تواند باعث بهبود علائم سندروم تونل کارپال شود. همچنین شواهدی وجود دارد که بر مبنای آن طب سوزنی با کمک به ترمیم عملکرد عصبی می تواند باعث تسکین علائم این سندروم شود. سلامتی شما آرزوی ما است.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «سندروم تونل کارپال چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد.