افتادگی مثانه در خانم ها
مثانه اندامی توخالی در لگن است که وظیفه انباشته کردن ادرار را بر عهده دارد. فشار وارد شده به مثانه به دلیل تجمع ادرار، باعث می شود فرد برای دفع ادرار اقدام کند. در خانم ها، دیواره جلوی واژن از مثانه محافظت می کند. این دیواره با افزایش سن ضعیف می شود یا از بین می رود. بارداری، زایمان یا عمل جراحی برداشتن رحم نیز باعث تضعیف بخشی از دیواره واژن خواهند شد.
تخریب این دیواره باعث افتادگی مثانه می شود. به این معنا که این دیواره نمی تواند به خوبی از مثانه محافظت کند، در نتیجه دچار افتادگی به داخل واژن خواهد شد. این امر باعث ایجاد مشکلاتی مانند دشواری در دفع ادرار، ناراحتی و بی اختیاری ادرار (تراوش ادرار هنگام عطسه، سرفه، فعالیت های سنگین و…) خواهد شد.
در این مقاله شما می توانید با علائم افتادگی مثانه، راه های پیشگیری و درمان آن آشنا شوید.
بر اساس اینکه مثانه تا چه حد دچار افتادگی شده، به 4 قسمت تقسیم می شود:
- افتادگی خفیف مثانه: فقط مقدار کوچکی از مثانه به داخل واژن می افتد.
- افتادگی متوسط مثانه: در این حالت، مثانه به حدی دچار افتادگی می شود که به ورودی واژن می رسد.
- افتادگی شَدید مثانه: در این حالت مثانه از طریق ورودی واژن، از بدن خارج می شود و بیرون می زند.
- افتادگی کامل مثانه: در این حالت به دلیل افتادگی سایر اندام های لگنی (افتادگی رحم، رکتوسل و انتروسل) کل مثانه از طریق واژن، از بدن بیرون می زند و خارج می شود.
افتادگی مثانه عموماً در دوران یائسگی بروز می کند. قبل از یائسگی، تخمدان ها، هورمون استروژن ترشح می کنند که به قوی و سالم نگاه داشتن بافت های واژن کمک می کند، اما پس از یائسگی، این بافت ها ضعیف می شوند.
عوامل ایجاد افتادگی مثانه
- بارداری و زایمان: فرآیند زایمان، روی بافت ها و عضلات واژن فشار زیادی وارد می کند و یکی از دلایل شایع افتادگی مثانه می باشد.
- بالا رفتن سن: افزایش سن باعث تضعیف عضلات واژن می شود.
- یائسگی: هورمون استروژن که بافت های واژن را قوی و سالم نگاه می دارد، پس از یائسگی ترشح نمی شود.
- جراحی های قبلی لگن: اعمال جراحی مانند برداشتن رحم.
- سایر عوامل خطر: عواملی که فشار بر شکم را افزایش می دهند مانند بیماری انسدادی مزمن ریوی، چاقی، یبوست و انجام فعالیت های سنگین فیزیکی منجر به افزایش فشار بر عضلات سطح لگن خواهد شد.
علائم افتادگی مثانه
اولین علامت افتادگی مثانه در خانم ها معمولاً به شکل احساس فشار در واژن یا مثانه بروز می کند. سایر علائم عبارتند از:
- ناراحتی یا درد لگن و قسمت پایین شکم، خصوصاً در هنگام نشستن
- خارج شدن بافت های مثانه از طریق واژن (ممکن است این بافت ها حساس شده یا دچار خونریزی شوند.)
- بروز یک برآمدگی آشکار و قابل لمس در واژن
- دشواری در دفع ادرار
- داشتن این احساس که پس از دفع ادرار، مثانه خالی نیست.
- تراوش ادرار (هنگام عطسه، سرفه و…)
- عفونت مکرر مثانه
- مقاربت دردناک
- بی اختیاری ادرار حین مقاربت
- درد قسمت پایین کمر
پیشگیری از افتادگی مثانه در خانه
در مورد افتادگی متوسط مثانه، ممکن است پزشک به بیمار توصیه کند که از انجام فعالیت هایی مانند حمل اشیای سنگین و… خودداری کند. همچنین معمولاً به بیمار توصیه می شود تمرین های ورزشی کگل (Kegel) را انجام دهد، چرا که این تمرین ها باعث می شود عضلات دیواره لگن فشرده و منقبض شوند، بنابراین این ورزش ها در درمان افتادگی خفیف تا متوسط مثانه موثر خواهند بود.
پیشگیری از افتادگی مثانه
همانطور که عنوان شد یبوست خطر افتادگی مثانه را بیشتر می کند، بنابراین توصیه می شود کسی که این مشکل را دارد، میوه، سبزیجات و آب کافی در طی روز مصرف کند و همچنین باید از فشار وارد کردن برای دفع مدفوع پرهیز شود.
حمل اشیای سنگین نیز منجر به بروز افتادگی مثانه خواهد شد، بنابراین باید از انجام آن خودداری شود. چاقی نیز خطر افتادگی مثانه را افزایش می دهد، بنابراین کنترل وزن در پیشگیری از بروز این مشکل موثر خواهد بود.
سلامتی شما آرزوی ما است.
منابع
مقاله علمی و آموزشی «افتادگی مثانه در خانم ها»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله WebMD ترجمه مجله سلام سلامت، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.
