مسمومیت با قارچ
برخی افراد بدون توجه به خطرات قارچ ها اقدام به لمس کردن، چیدن، بوئیدن و خوردن قارچ های رویش یافته در طبیعت می کنند. به این گمان که چون در طبیعت می رویند، طبیعی هستند و به ظاهرشان نمی خورد که سمی باشند. اما این تصور نادرست می تواند باعث بروز مسمومیت ها و آسیب های جدی به سلامتی انسان شود.
در جهان بیش از 5000 گونه قارچ وجود که حدود 100 گونه از آنها برای انسان سمی است. در این مقاله شما می توانید با اقدامات ضروری در زمان مسمومیت با قارچ ها آشنا شوید.
بطورکلی 5 گروه قارچ سمی در طبیعت وجود دارد:
- گروه اول: این دسته از قارچ ها علائم و مشکلات گوارشی ایجاد می کنند. مانند تهوع، اسهال و استفراغ.
- گروه دوم: این دسته از قارچ ها علائم و مشکلات مغزی را بروز می دهند. مانند سرگیجه، اختلال در بینایی و کاهش سطح هوشیاری.
- گروه سوم: این دسته باعث تجزیه خون می شوند. مانند درد در ناحیه بطنی – شکمی و یرقان.
- گروه چهارم: محرک مغز هستند با علائم معدی شروع و به حالت خلسه منتهی می شوند.
- گروه پنجم: کلرفورم (علائم حاد گوارشی با درد شَدید و سریع گسترش می یابند و باعث کاهش سریع قوای جسمانی و آسیب دیدگی ماهیچه های قلب و کاهش سطح هوشیاری، کما و حتی مرگ می شوند.)
نکات مهم در هنگام مسمومیت
در برخورد با فردی که ممکن است از قارچ سمی استفاده کرده باشد و دچار مسمومیت با قارچ سمی شده باشد، نکات زیر را مد نظر داشته باشید:
- تا حد امکان آرامش خود و فرد مسموم را حفظ کنید اما سرعت عمل را در دستور کار خود قرار دهید.
- در اولین فرصت از اورژانس، نیروهای امدادی کمک بخواهید و مصدوم را سریعاً به مراکز درمانی برسانید.
- علائم حیاتی شامل تنفس، ضربان قلب، سطح هوشیاری و… را مدام کنترل کنید و فرد مسموم را تحت نظر داشته باشید.
تا رساندن فرد مسموم به مراکز درمانی یا اورژانس در صورت هوشیار بودن فرد اقدامات زیر را انجام دهید:
- فرد مسموم شده با قارچ را وادار به استفراغ کنید، به این منظور به او مقدار کمی آب نمک ولرم بخورانید.
- در صورت در دسترس بودن روغن زیتون یک تا دو قاشق غذاخوری روغن زیتون یا روغن مایع به او بدهید.
- به او آب و مایعات فراوان بدهید.
تشخیص سمی یا غیر سمی بودن قارچ
تشخیص سمی یا غیر سمی بودن، همچنین نوع سموم موجود در قارچ ها، به هیچ وجه با توجه به ظاهر قارچ ها قابل تشخیص نیست و این امر صرفاً توسط متخصصین و با استفاده از امکانات تشخیصی و آزمایشگاهی قابل تشخیص است. بنابراین بطورکلی باید گفت، هیچیک از قارچ هایی که در طبیعت (جنگل، دشت، صحرا و…) می رویند را نچینید و مصرف نکنید و بهتر است بطورکلی در نظر گرفته شود که هیچیک از قارچ های رویشی در طبیعت خوراکی نیستند.
همواره به یاد داشته باشید که مصرف قارچ های خودرو در طبیعت می تواند سلامتی شما را به شدت به خطر بیندازند و حتی باعث مرگ شوند.
بر اساس توجیهاتی که هیچ اساس علمی و درستی ندارند تصور می کنند قارچ های سمی دارای حلقه نیستند و دارای بوی نامطبوع هستند و در صورت تکه تکه شدن تغییر رنگ می دهند و در مجاورت با نمک ها زرد می شوند. اگر سکه نقره در مجاورت آنها قرار گیرد، سیاه رنگ می گردند و چنانچه با پوست پیاز تماس پیدا کنند، پیاز رنگ قهوه ای به خود می گیرد. همچنین می پندارند قارچ های سمی دارای طعم قابض هستند.
اما واقعیت این است که قارچ های تازه اعم از سمی یا خوراکی، موجب تغییر رنگ سکه یا نقره یا پیاز نمی شوند مگر آنکه در حال فساد باشند، قارچ های در حال فساد به مواد گوگردی تبدیل شده و سبب تغییر رنگ نقره می گردند. با آنکه بعضی از قارچ های خوراکی دارای حلقه می باشند، با این وجود حلقه را نمی توان از اختصاصات قارچ غیر سمی دانست. هر چند تمام آمانیتاهای کشنده نیز دارای حلقه کامل هستند. توجه به طعم قابض بودن آنها نیز صحیح نیست زیرا برای مثال قارچ مرگ آور (آمانیتا سیترینا) تقریباً بدون مزه بوده و هیچگونه بوی نامطبوعی ندارد.
بدیهی است که این نظریات، پایه علمی در تفکیک و شناسایی گونه قارچ های سمی از خوراکی ندارند و می توانند باعث ایجاد مسمومیت های خطرناک و حتی مرگ شوند.
به یاد داشته باشید:
- قارچ هایی که پس از باران در چمن و در اطراف درختان می رویند، سمی هستند.
- به صرف مشاهده مصرف قارچ ها توسط حیوانات نمی توان به غیر سمی بودن آنها برای انسان پی برد. همچنین برخی قارچ های تازه روییده غیر سمی هستند، اما وقتی بالغ و یا پیر می شوند سمی می گردند.
- ممکن است عمل پختن باعث خنثی شدن برخی مواد سمی موجود در برخی از قارچ های سمی شود، اما در اغلب قارچ های سمی حتی پختن (به هر طریق و مدت زمان) نیز در از بین بردن سم آنها تاثیری ندارد.
- آبی شدن یا سیاه شدن محل شکستگی قارچ فقط در اثر قرار گرفتن مواد در مجاورت هوا حاصل می شود و مشتقات اکسید شده رنگی را می دهد.
سلامتی شما آرزوی ما است.
منابع
مقاله علمی و آموزشی «مسمیومت با قارچ»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله علیرضا سوری – کارشناس ارشد علوم ورزشی – در مجله دنیای تغذیه، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.
