آنچه قبل از عرضه غذای سیار باید بدانید

در دنیا، عرضه غذا و خوراکی سیار بسیار رایج است. تصاویر خودروی بستنی فروشی یا نوشیدنی سیار را در فیلم ها بسیار دیده ایم. بسیاری از کشورها برای این کسب و کار دستورالعمل و ضوابط ویژه ای دارند و برخی کشورها مثل هند، تمایلی به سامان دهی این کار ندارند. در دنیا، حاشیه رویدادها، همایش ها و مسابقات یکی از مکان های پُرطرفدار برای عرضه غذای سیار است. حتی گاهی، برگزارکنندگان رویدادها، خودشان با شرکت های عرضه غذای سیار، قرارداد می بندند تا از مهمانان شان در یک محیط مناسب پذیرایی کنند. این کسب و کار از نظر خوراکی عرضه شده نیز تنوع بسیاری دارد: گاهی ساندویچ و غذای آماده از طریق ون ها یا کاروان های سیار عرضه می شود. گاهی عرضه نوشیدنی، چای یا قهوه که بوسیله خودروهای شخصی هم قابل انجام است، سوژه کارآفرینی است. همچنین عرضه بستنی، شکلات و میان وعده های بسته بندی شده در مکان های خاص نیز مورد توجه است. برای دیدن تصاویر و همچنین مطالعه ایده های خارجی می توانید از کلیدواژه food truck در موتورهای جستجو استفاده کنید.

خوبی این کسب و کار این است که هم از نظر غذای مورد عرضه و هم مکان عرضه، قدرت انتخاب دارید و می توانید با توجه به فصل، مکان را انتخاب کنید و با توجه به مکان و مخاطبان تان، خوراکی مورد عرضه را. البته دستورالعمل های بهداشتی و مجوزهای رسمی، محدودیت هایی برای شما ایجاد می کند.

در این مقاله شما می توانید با اقدامات اولیه عرضه غذای سیار آشنا شوید.

بعید نیست که روزی مردم جلوی کاروان غذایی شما هم، این گونه صف بکشند!

برای عرضه غذای سیار، چه تجهیزاتی لازم است؟

برای عرضه غذای سیار، قبل از هر چیز شما با توجه به نوع خوراکی که عرضه می کنید، به تجهیزات و مواد اولیه مربوط به آن نیاز دارید. همچنین باید مهارت و علاقه کافی نیز داشته باشید. اما آنچه در این کار ضروری و محوری است، وسیله نقلیه مورد نیاز برای عرضه غذا است. برای این منظور گزینه های مختلفی دارید که با توجه به نوع غذا یا خوراکی که عرضه می کنید باید انتخاب شود و می تواند از 10 تا 50 میلیون تومان برای شما هزینه داشته باشد.

1) ون

خودروی ون که اتاق آن بطور مخصوص طراحی شده، پُرکاربردترین وسیله نقلیه برای عرضه سیار خوراکی است. برای تهیه یک ون و مناسب سازی آن برای این کار به 15 تا 50 میلیون تومان سرمایه نیاز دارید.

2) کاروان سیار

اگر بخواهید غذای آماده یا گرم عرضه کنید، طبق ضوابط به شیر آب، یخچال و برخی تجهیزات دیگر نیاز دارید. همچنین اگر ابعاد کسب و کارتان را بزرگتر تعریف کنید و نیاز به حمل مقدار بیشتری غذا داشته باشید، ممکن است ون پاسخگو نباشد. در این حالت سفارش ساخت یک کاروان مخصوص، گزینه بهتری است. منظور از کاروان، یک اتاق با ویژگی های خاص است که مجهز به چرخ باشد و همچنین امکان اتصال به خودرو (مثلاً وانت و…) را داشته باشد.

معمولاً کانکس سازان و اتاق سازان، این سفارش را می پذیرند و می توانید از آنها بخواهید یک کاروان مختص خودروی شما و با ویژگی های مد نظرتان (هم از نظر بهداشتی و هم از نظر تجهیرات مثلاً مکان شیر آب و تخلیه، گاز، کابینت و…) بسازند. در این حالت بسته به نوع (مثلاً جنس دیواره و کف کاروان)، ابعاد و تجهیزات آن، ساخت کاروان 10 تا 30 میلیون تومان هزینه خواهد برد. البته خودروی لازم برای کشیدن آن را هم باید در نظر بگیرید.

3) تجهیز خودروی شخصی یا وانت

برخی هم با وانت یا خودروی شخصی خود، اقدام به این کار می کنند تا هزینه کمتری متقبل شوند. ساخت یک اتاق مناسب برای وانت، ممکن است دو تا پنج میلیون تومان هزینه داشته باشد. البته محدودیت هایی از نظر فضای در دسترس و همچنین غذاهای قابل عرضه خواهید داشت اما در صورتی که طرح اقتصادی تان را نهایی کرده اید و مطمئن هستید با همین وانت می توانید غذاها و محل های مد نظرتان را پوشش دهید و از نظر ضوابط بهداشتی و دریافت مجوز هم به مشکل بر نمی خورید، می توانید کار را با همین وانت شروع کنید. البته برخی افراد، با خودروهایی نظیر 206 هم به عرضه برخی خوراکی ها به ویژه نوشیدنی، قهوه و… اقدام می کنند.

چگونه مجوز بگیریم؟

برای این کار باید مجوزهای لازم را هم تهیه کنید. برای عرضه نوشیدنی، قهوه، بستنی و… که زیرمجموعه صنف قنادان است باید به اتحادیه مربوط مراجعه کنید. عرضه غذا هم زیرمجموعه صنف رستوران داران و فست فودها است که با مراجعه به صنف مربوط، فرآیند دریافت مجوز و استعلام های لازم را برای شما توضیح خواهند داد.

بطور معمول برای همه کسب و کارها، گواهی عدم سوء پیشینه، عدم بدهی مالیاتی (از اداره دارایی)، گواهی بهداشت شخصی و گواهی مهارت لازم برای کسب و کار مربوط لازم است که دریافت آن سخت نیست. اما با توجه به اینکه این کسب و کار در حوزه مواد غذایی و خوراکی است دریافت مجوز بهداشت (هم شخصی و هم محیط و محل کار که در این جا خودرو است) سخت ترین کار شما خواهد بود. در ادامه برخی از بندهای مهم دستورالعمل مربوط را مرور می کنیم.

چند  بند از الزامات دریافت مجوز عرضه غذای سیار

وزارت بهداشت در این زمینه، یک دستورالعمل حدود 10 صفحه ای دارد که حتماً قبل از هر اقدامی برای شروع این کسب و کار، آن را به دقت مطالعه کنید. در اینجا برخی از موارد کلیدی این دستورالعمل را مرور می کنیم:

• شما باید حتماً یک واحد پشتیبان برای عرضه غذای سیار داشته باشید. یعنی یک محل ثابت با نشانی مشخص که در واقع انبار و محل نگهداری مواد غذایی شما است. این محل باید مجهز به شبکه آبرسانی، دفع فاضلاب، سردخانه یا یخچال و… باشد و به تایید اداره بهداشت برسد. تداوم خدمات این محل باید با مدارک لازم و بازرسی ها تایید شود.
• واحد سیار هم باید به تایید برسد و به صورت مداوم مورد بازرسی قرار بگیرد. بازرسی ماهانه انجام می شود و مالک واحد سیار باید در موعد مقرر با واحد خود برای انجام بازرسی حاضر شود.
• دیگر موارد متعارف مانند گواهی های حرفه ای و بهداشتی لازم نیز باید دریافت و همراه واحد سیار باشد.
• عرضه مواد غذایی بالقوه خطرناک و همچنین دخانیات و… در این واحدها ممنوع است.
• محل راننده و مسافر واحد سیار باید کاملاً و به صورت فیزیکی از محل آماده سازی و عرضه مواد غذایی جدا باشد. محل آماده سازی و عرضه باید با توجه به نوع خوراک و نیازهای عملیاتی آن کافی باشد.
• محل باید مجهز به شیر آب گرم و سرد، سینک شستشوی دست، مخزن فاضلاب با گنجایش حداقل 45 لیتر، سطل زباله، کپسول آتش نشانی و مانند آن باشد.
• محل جغرافیایی کار واحد سیار هم باید روی نقشه تعیین شود و در واحد سیار نصب و قابل رویت باشد.

با نوآوری، کسب و کارتان را به رونق پیوند بزنید.

برای این کار حتماً باید یک طرح کسب و کار مناسب تهیه کنید که در آن مشخص شده باشد چه غذایی و در چه جاهایی (در فصول و مناسبت های مختلف) عرضه خواهید کرد. اگر سبدی از خوراکی ها را برای عرضه در مواعد مختلف انتخاب می کنید به فکر لوازم آن (آشپز یا کارگر متبحر در آن حوزه و تجهیزات فیزیکی لازم در واحد سیار) باشید. در تعیین موضوع و محل کار خود حتماً خلاقیت داشته باشید. مثلاً عرضه غذای محلی یک شهر، در تعطیلات نوروز یا در روزهای اوج سفرهای تابستانی، در مسیر عبور گردشگران، می تواند یک ایده فصلی بسیار مناسب باشد.

عرضه میان وعده ها، بستنی یا نوشیدنی های نوستالژیک در حوالی یک پارک یا ورزشگاه نیز اگر با دقت انتخاب شود، پُر رونق خواهد بود. عرضه غذاهای خاص بین المللی هم می تواند ایده مناسبی باشد.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «آنچه قبل از عرضه غذای سیار باید بدانید»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری، ترجمه و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد.