اشتباهات سرنوشت ساز در شبکه های اجتماعی

فیسبوک، توئیتر، اینستاگرام، لینکدین، گوگل پلاس، گروه ها و کانال های وایبری و تلگرامی، همه و همه، تشنه و چشم انتظار کاربران تازه هستند. شرکت های ارائه دهنده سرویس های اینترنتی که بقایشان در گروی فروش ترافیک مصرفی به کاربران است، از زندگی آنلاین کاربران استقبال می کنند. شرکت هایی که بستر تلفن همراه را در اختیار دارند، خوشحال می شوند که موبایل ما، حتی در رختخواب هم از ما جدا نشود. بنابراین هیچکدام وقت و علاقه ای ندارند که برای ما، از اشتباهات مرگبار در شبکه های اجتماعی بگویند.

در این مقاله شما می توانید جمع بندی و مختصری از تحقیقات معتبر در زمینه اشتباهات سرنوشت ساز در شبکه های اجتماعی را مطالعه نمایید.

اینجا فضای خودم است. دوست دارم هر جور که می خواهم باشم! هر کسی نمی خواهد به صفحه من سر نزند!

شاید اگر همین یک نگرش، مورد بازنگری قرار گیرد، لازم نباشد که تمام موارد بعدی را مرور کنیم. نسل سنتی قبل، هر وقت سر و صدای بحث ها و دعواها و عزا و عروسی اش، مغز همسایگان را مستهلک می کرد، در پاسخ به اعتراض دیگران، با چهره ای حق به جانب فریاد می زد: «چهاردیواری اختیاری!». نسل امروز، واژه های جدیدتری را برای فریاد کردن همان حق قدیمی آموخته است: «اینجا حریم خصوصی من است.»، «در مورد من قضاوت نکنید.» و «اینجا آنطور هستم که هستم، تو هم در خانه ات هر طور که می خواهی باش!» و ده ها جمله شبیه به این موارد.

شعار «چهاردیواری اختیاری» و شکل های جدید آن، بطور قطع در دنیای مجازی و شبکه های اجتماعی مصداقی ندارند. چرا که دیواری وجود ندارد. آنها که می گویند «زندگی آنلاین، زندگی در خانه ای با دیوارهای شیشه ای است» درست می گویند اما تمام واقعیت را نمی گویند. زندگی آنلاین، مانند زندگی در خانه ای با دیوارهای شیشه ای است که جدای از اینکه فیسبوک و توئیتر و دیگران، هر روز همسایگان شما را به سرک کشیدن به خانه تان دعوت می کنند، به همه نیز ابزارهایی مانند کامنت، لایک، بلاک و… داده اند.

به اشتراک گذاشتن مطالبی که محتوای آزار دهنده دارند.

گاهی باید به خودمان یادآوری کنیم که بسیاری از ما، خبرگزاری نیستیم، آنهایی هم که دوستی ما را در شبکه های اجتماعی پذیرفته اند یا ما را دنبال می کنند (اگر حرفه یا علاقه یا تخصص ما خبرنگاری نباشد) به احتمال زیاد فرض کرده اند که با یک دوست رابطه برقرار کرده اند و نه یک خبرنگار. خبرنگاری آداب و دانش و تخصص خاص خود را می خواهد؛ بنابراین پیام هایی که در عکس های فجیع و سرهای بریده و تن های سوخته و…، تحلیل هایی سطحی و ترکیبی از واقعیت و دروغ را بازنشر می کنند و زیر آن هم ملتمسانه می نویسند که «اگر مملکت خود را دوست دارید، اطلاع رسانی کنید!»، در عمل نه منجر به حرکت خاصی می شوند و نه ارزشی ایجاد می کنند.

قسمت مهم در اینجا این است که در صفحه شخصی شما، انبوهی از عکس ها، پوسترها، جمله ها، اشعار و… خواهد بود که هم برای مخاطبان آزار دهنده است و هم استحکام هویت شما را بسیار مخدوش می کند. مردم شما را به عنوان یک بازنشر کننده تصاویر سیاه، غم انگیز و ناامید کننده با صفحه ای خاک خورده که تاریخ مصرف بسیاری از تصاویر و حرف هایش مدت ها پیش گذشته است، خواهند شناخت.

حرف زدن تهاجمی

فضاهای آنلاین و شبکه های اجتماعی، شرایطی را برای برخوردهای تهاجمی و خشونت آمیز ایجاد کرده اند که گاه باعث می شوند رفتارهایی خشونت آمیزتر از فضای فیزیکی، در آنها مشاهده شود. شما سریع و قبل از فرو نشاندن خشم خود، فرصت دارید که نظری را درباره هر یک از محتواهای موجود در شبکه های اجتماعی منتشر کنید. کافی است گلدانی را هم به عنوان عکس پروفایل گذاشته باشید و هر کسی را هم به خانه مجازی خود راه ندهید (صفحات خصوصی ناشناس) تا احساس کنید یک گلدان مجازی در هر جایی از شبکه های اجتماعی می تواند هر حرفی را بزند!

ما فراموش می کنیم که دیگران گاهی بر اساس یک جمله یا یک نظر یا حتی یک مورد لایک کردن یا نکردن، قضاوت می شوند و سرنوشت آنها تغییر می کند.

فعالیت در شبکه های اجتماعی در ساعات کار

این یکی از کارهای خطرناک دیگری است که بسیاری از ما گرفتار آن هستیم. وقتی مدیر شما داخل اتاق نشسته و با چهره جدی به مانیتور نگاه می کند یا با موبایل خود کار می کند، به معنای این نیست که درگیر یک بحث مهم است و ذهنش روی آن متمرکز مانده است. ممکن است برای فرار از یک جلسه یا لحظه ای استراحت یا اساساً برای کنجکاوی، همزمان با شما در یکی از شبکه های اجتماعی حضور داشته باشد و از هر مدیری بپرسید به شما توضیح خواهد دادن که دیدن لایک کردن یک مطلب توسط همکاران در شبکه های اجتماعی در ساعت اداری، چقدر می تواند دردآور بوده و تصویر فرد را در پیش مدیرانش خدشه دار کند.

شکایت کردن در مورد شرایط کار

این هم اشتباه دیگری است که بسیاری از ما انجام می دهیم. اگر مشکلی در محیط کار من وجود دارد، اگر مدیر من کارهای نادرست و غیر منطقی انجام می دهد، اگر از او دلگیر هستم، به هر حال مطرح کردن در شبکه های اجتماعی نمی تواند موثر باشد. به خاطر داشته باشیم مطلبی که در شبکه های اجتماعی منتشر می شود، صرفاً برای یک گروه محدود قابل دسترسی نیست. باید فرض کنیم که تمام جهان آن را می بینند. اگر یک حساب اینستاگرام دارید و فقط 10 نفر را در آن تایید کرده اید، باز هم دلیل نمی شود که هر آنچه از خود دارید، در آنجا مطرح کنید. شما هرگز نمی دانید در لحظه ای که دوست شما در حال دیدن تصاویر صفحه شما است، چه کسی در کنار او نشسته و صفحه را نگاه می کند.

حتی اگر در شبکه های اجتماعی حرفی را می زنید به امید اینکه مدیرتان بخواند، به خاطر داشته باشید که مدیران، در برابر حرف و خواسته ای که در جمع مطرح می شود مقاومت بسیار بیشتری دارند تا حرف هایی که در یک گفتگوی دو نفره ساده غیر رسمی مورد بحث قرار می گیرند.

شکایت کردن در مورد رابطه های عاطفی

اگر دوست یا شریک عاطفی شما، دیگر پاسخ تان را نمی دهد، اگر از رابطه خصوصی خود راضی نیستید، اگر کسی از زندگی شما خارج شده، اگر کسی با شما دوست شده و حالا احساس می کنید جمله اگزوپری (Antoine de Saint-Exupéry): «تو تا ابد در برابر کسی که او را به خودت علاقمند می کنی، مسئولی» خیلی مصداق دارد، جای مناسب مطرح شدن این حرف ها در شبکه های اجتماعی نیست.

این روزها، شبکه های اجتماعی گویاترین و معتبرترین رزومه ما هستند. نشان دادن چهره ای مثبت، متعهد، دارای ثبات احساسی و نگرشی منطقی، می تواند فرصت های بسیار بیشتری را برای ما ایجاد کند. گاهی یک عکس در اینستاگرام یا فیسبوک یا یک توئیت در توئیتر یا یک مطلب نامربوط در لینکدین، برای از دست دادن شغل آینده ما کافی است.

تبلیغات تهاجمی

تبلیغات تهاجمی مشکل جدی فضاهای شبکه های اجتماعی است. شاید اگر هزار نفر دوستان شما در فضای آنلاین، محصول شما را ببینند، 50 نفر تصمیم به خرید بگیرند؛ اما اگر صد هزار نفر مشاهده کنند، پنج هزار مشتری نخواهد آورد. شاید 50 مشتری دیگر به مجموعه شما بیفزاید. حتی اگر برای همان هزار نفر دوست هم هر روز تبلیغ پخش کنید، آنها حساسیت خود را به تبلیغ از دست می دهند و بعید نیست که حتی، تصمیم بگیرند رابطه آنلاین خود را با شما در شبکه های اجتماعی قطع کنند.

اطمینان داشته باشید که تبلیغات کم و هوشمندانه، منجر به خرید می شود نه با بمباران مخاطب.

اشتباهات املایی

اشتباهات املایی، در فضای مجازی کم نیستند. به دلیل شتاب زدگی ما در تایپ، به دلیل بی حوصله بودن ما در جستجوی املای درست و به هزار دلیل دیگر؛ اما به خاطر داشته باشیم که مدیر یا همکاران، یا هر کسی که تصمیم دارد شما را استخدام کند، یا حتی با شما دوست شود، به هیچ وجه قضاوت خوبی نسبت به شما نخواهد داشت. انسان ها به سرعت تعمیم می دهند.

آشکار کردن اطلاعات خصوصی افراد و شرکت ها

اگر گفتگویی در شرکت صورت می گیرد، اگر عکسی در یک مهمانی انداخته می شود، اگر جمله ای در یک رابطه دوستانه گفته می شود، اگر با دوستی دیداری داریم، مطرح کردن آن در شبکه های اجتماعی، باید قبل از هر چیز با اطلاع ایشان باشد. به ویژه اگر می دانیم که مجموعه یا فرد، تمایلی به انتشار آن مطالب ندارد، حتی مطرح کردن و اجازه گرفتن هم صحیح نیست.

سفارشی کردن محتوا برای هر شبکه

شبکه های اجتماعی فقط در اسم با یکدیگر مشابه هستند اما کاربری متفاوت دارند. وصل کردن همه آنها به هم کاری چندان حرفه ای نیست. مطلبی در وب سایت خود می نویسید و همان را به صورت خودکار در فیسبوک منتشر می کنید، در توئیتر هم منتشر می کنید و… انتشار مطالب در شبکه های اجتماعی را نمی توان به صورت خودکار انجام داد. باید به فرم مناسب مطلب در هر شبکه فکر کنیم و سپس وارد این بازی شویم.

به خاطر داشته باشیم که شبکه های اجتماعی دو ماراتن هستند و نه دو سرعت. قرار نیست در چند ماه اول فعالیت های خود، تعداد زیادی دوست، لایک، به اشتراک گذاری، کامنت و… داشته باشیم. روش های میانبر برای جمع کردن مخاطب در فضاهای مجازی کم نیست؛ اما دیر یا زود، می بینید که در فضای مجازی، جامعه بزرگتری از مخاطبان و دوستان چندان ارزشی ندارد. جامعه کوچکتری از مخاطبان و دوستان وفادار می تواند از لحاظ انسانی، احساسی، اجتماعی و اقتصادی، مفیدتر و اثربخش تر باشد.

حضور در جامعه مجازی، زمان و حوصله می خواهد.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «اشتباهات سرنوشت ساز در شبکه های اجتماعی»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا کتاب بازاریابی محتوا، نوشته ی علیرضا امیدوند و ثریا بخشایی از انتشارات به پویش، منتشر شده در ۱۳۹۶ با شابک ۹۷۸۶۰۰۹۵۷۵۷۳۲ به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.