ویژگی های یک چیدمان مناسب فروشگاهی
یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در فروش بیشتر برای فروشگاه های امروزی، طراحی و انتخاب دکوراسیون یا چیدمان مناسب، شکیل و جالب توجه است.
سوال این است که دکوراسیون یا چیدمان مناسب کدام است؟
پاسخ های بسیاری برای این سوال می توان ارائه کرد. شاید به تعداد کسب و کارها و به تعداد سلیقه های موجود صاحبان فروشگاه ها، پاسخ برای این سوال وجود دارد. اما تکلیف چیست؟ ما به عنوان صاحب یک فروشگاه به چه ویژگی هایی برای برخورداری از چیدمان مناسب توجه کنیم؟
در این مقاله شما می توانید با برخی از ویژگی های دکوراسیون مناسب آشنا شوید. بدیهی است صاحب هر فروشگاه می تواند با ترکیب این ویژگی ها و البته با افزودن ویژگی های دیگری که الزام نوع فعالیت خود او است، حالت مناسب تر و بهتری را خلق کند.
دکوراسیون چرا اهمیت دارد؟
دکوراسیون چشم انداز داخلی فروشگاه ما است. به عبارت دیگر، زمانی که مشتری از بیرون به فروشگاه ما می نگرد، ویترین را خواهد دید و زمانی که وارد فروشگاه می شود دکوراسیون فروشگاه است که می تواند حس بینایی او را تحریک کرده و فضای ذهنی او را اشغال نماید.
قرار نیست دکوراسیون فروشگاه ما مشتری را فریب بدهید، ما می خواهیم از یک سو از فرصتی که دکوراسیون برای معرفی بهتر و درست تر سازمان و محصولات مان فراهم می کند استفاده کنیم و از سوی دیگر با ایجاد حسی دوست داشتنی و لذتبخش، مشتری را به ماندگاری بیشتر در فضای فروشگاه و علاقه مندی به حضور مجدد برای خریدهای بعدی دعوت کنیم.
ویژگی های دکوراسیون مناسب
در این بخش تعدادی از ویژگی های عمومی دکوراسیون را بدون در نظر گرفتن اولویت معرفی خواهیم کرد.
1) چشم نواز باشد.
مشتری تامین کننده اصلی درآمد ما است و بدیهی است که اگر خود را در فضایی دوست داشتنی و لذتبخش ببیند تمایل بیشتری برای خرید کردن و انتقال درآمد خودش به ما پیدا خواهد کرد. این چشم نواز بودن بسته به نوع کالا و محصولی که ما ارائه می کنیم متفاوت خواهد بود. البته جزئیات آن با افزایش تجربه و با دقت به آنچه از زبان مشتری می شنویم می تواند مرتباً دقیق تر و موفقیت آمیزتر شود.
2) نورپردازی مناسب داشته باشد.
قرار است دکوراسیون ما، امکان بهتر دیدن و کسب اطلاعات بیشتر را برای مشتری فراهم کند. نورپردازی مناسب یعنی استفاده از نور برای متجلی ساختن بهتر ابعاد محصول به نحوی که مشتری زیبایی های موجود در آن را بهتر و درست تر ببیند.
اینکه چه طیف نوری برای چه محصولی مناسب است به نوع محصولاتی که عرضه می کنیم ارتباط پیدا می کند. این طیف نوری در زمانی که محصول ما پارچه است، با زمانی که میز و صندلی می فروشیم، یا فروشنده تجهیزات کامپیوتری هستیم، متفاوت خواهد بود. باید ببینیم زیبایی ها و جزئیات مورد نظر هر گروه از مشتریان در کدام بخش محصولی که عرضه می کنیم قرار دارد و بعد، چگونه می تواند بهتر در معرض دید قرار گیرد. بدین ترتیب ما باید بتوانیم از نورپردازی برای این موضوع استفاده درستی کنیم.
3) مسیر گشت زنی مشتری را نبندد.
باید فضایی فراهم کنیم که مشتری ما هر چند دفعه که مایل است در داخل فروشگاه، بین قفسه ها و طبقه بندی های ما رفت و آمد کند و اینکار را با آسودگی و بدون اینکه به زحمت بیفتد انجام دهد.
نکته مهم این است که ممکن است ما در فروشگاه خود محصولی عرضه کنیم که در هر زمان بیش از یکی دو نفر به رفت و آمد در فروشگاه نپردازند، مثلاً وقتی ماشین آلات بزرگ یا تجهیزات کشاورزی و از این دست محصولات عرضه می کنیم؛ ولی وقتی فروشنده محصولاتی نظیر پوشاک، مواد غذایی و نظایر این محصولات هستیم، حجم مشتریان بیشتری داریم و فضای داخلی ما باید جوابگوی رفت و آمدهای بیشتری باشد.
4) فضای کافی بین قفسه ها
در فروشگاه های عرضه مایحتاج ضروری خانوارها مشتریان از چرخ دستی برای حمل و نقل خریدهای خود استفاده می کنند؛ ولی متاسفانه در برخی از فروشگاه ها فضای کافی برای حرکت مشتریان و چرخ های دستی همراه شان وجود ندارد و چیدمان قفسه ها به شکلی است که گاه مشتری مجبور است چرخ دستی را در بخشی از فروشگاه رها کند و خودش دست خالی برای برداشتن بخش دیگری از مایحتاجش بین قفسه ها رفت و آمد کند و بعد یکی یکی یا چند تا چند تا خریدهایش را داخل چرخ دستی رها شده قرار دهد.
در چنین فروشگاه هایی که فضای مناسب در نظر گرفته نشده، دشواری زمانی بیشتر می شود که دو یا چند مشتری با چرخ های دستی شان به هم می رسند و قصد عبور همزمان از یک راهرو را دارند.
5) استفاده از تنوع رنگ در دکوراسیون
بهتر است بر اساس ظاهر محصولی که عرضه می کنیم، تا آنجا که شرایط محیطی اجازه می دهد از رنگ های متنوع نیز در دکوراسیون فروشگاه استفاده کنیم. ناگفته پیدا است که چنین اقدامی علاوه بر ایجاد حس دلنشین تر برای مشتریان و ایجاد تمایل برای ماندگاری و مراجعه مجدد آنها، در روحیه کارکنان و فروشندگان نیز نقش ایفاء خواهد کرد.
6) قفسه بندی
بدون شک بخش قابل توجهی از نمای داخلی فروشگاه به قفسه بندی ارتباط پیدا می کند. آنچه باید مد نظر قرار دهیم این است که علاوه بر رعایت نشانه های زیباشناسانه، باید به مناسب بودن ارتفاع، سطح و تعداد طبقات آن در جهت دسترسی راحت تر به کالاهای داخل قفسه ها نیز توجه کنیم.
ضمناً ممکن است پسندیده تر باشد به جای استفاده از قفسه های یکنواخت، برای هر دسته از کالاها و محصولات با توجه به ویژگی های فیزیکی کالاها، تا حد امکان از قفسه بندی های متفاوت و مناسب استفاده کنیم. این موضوع زیبایی بصری فروشگاه را افزایش خواهد داد.
7) محل نصب مشخصات
اطلاع رسانی به مشتریان در خصوص کالاها و اجناس از وظایف اولیه فروشگاه دار است. در ادامه مطالبی که در خصوص قفسه بندی گفته شد، باید مکان مناسبی برای نصب برچسب اطلاعات اجناس موجود تعبیه کنیم.
گاه در فروشگاه ها با برچسب های مشخصاتی مواجه می شویم که تشخیص اینکه متعلق به کدام یک از اجناس داخل قفسه است دشوار و بعضاً غیر ممکن است. به عبارتی دیگر اجناس در یک سوی قفسه قرار دارند و در جایی دیگر برچسب هایی که نمی توان مطمئن بود آنچه روی آن نوشته متعلق به این کالای خاص است یا کالایی دیگر.
شاید با رعایت یک ترتیب خاص مثلاً اینکه برچسب های مشخصات همه در قسمت بالایی محصولات یا همگی در قسمت پایین آن قرار گیرند، یا با استفاده از فلش و یا راه های دیگری شبیه این، بتوان ارتباط بین برچسب ها و کالاها را برای مشتری معلوم کرد به نحوی که مشتری دچار سردرگمی نشود و برای تشخیص ارتباط گفته شده نیازمند کمک گرفتن از کارکنان فروشگاه یا سایر مشتریان نباشد.
8) توجه به نحوه دسترسی طیف های مختلف مشتریان
بسیار بعید به نظر می رسد که کسی گمان کند تمام مشتریان فروشگاه او از ویژگی های فیزیکی یکنواخت برخوردار هستند. پس چگونه است که برخی فروشگاه دارها به اشکال مختلف دسترسی مشتریان به اجناس و قفسه ها فکر نمی کنند؟
این کار دشواری نیست که تشخیص دهیم کدام محصول ما مناسب کدام گروه از مشتریان است. بدین ترتیب به راحتی می توانیم در خصوص چینش مناسب تر آنها اقدام کنیم. به عنوان مثال، اگر کالاهایی داریم که عمده مشتریانش کودکان هستند، انتخاب مکانی در طبقات پایین تر، دسترسی راحت تر آنان را فراهم خواهد ساخت. به همین ترتیب در خصوص افراد سالخورده یا جوان، خانم ها یا آقایان (در خصوص کالاهای تخصصی مربوط به هر کدام) و هر طبقه دیگری از مشتریان، این مهم کمک کننده است.
9) محل مناسب صندوق
برای تشخیص مکان مناسب صندوق، باید به این فکر کنیم که صندوق با کدام بخش دیگر فرآیند خرید ارتباط دارد و ترتیب مراجعه مشتری به آن در فرآیند خرید کجا است.
این یعنی صندوق باید در محلی قرار گیرد که مشتریان بتوانند به راحتی با چرخ های خرید به سمت آن بروند، اجناس را مستقیماً از داخل چرخ خرید به روی نقاله قرار دهند، صندوقدار آنها را به ترتیب برداشته و عملیات بارکدخوانی را انجام داده و فضایی در اختیار داشته باشد که هر جنسی که بارکدخوانی شد را در آن بخش قرار دهد.
مکان استقرار صندوق، نزدیکترین بخش فروشگاه به در خروجی است. هر یک از مشتریان که فرآیند فروش را کامل کرده است بعد از محاسبه و پرداخت وجه خرید، باید بتواند از نزدیکترین مکان و بدون ایجاد دردسر برای خودش و دیگر مشتریان، از چرخه خرید خارج شود.
این نکته را هم فراموش نکنیم که اگر بین محل خروج مشتری با پارکینگ یا محوطه بیرونی اختلاف ارتفاع وجود دارد، باید فروشگاه دار در خصوص اتخاذ راه حلی مناسب برای رفع این مانع اقدام کند.
موارد دیگری نظیر رعایت جنس کفپوش برای کالاهای مخصوص افراد کم توان، سالخورده یا کودکان، محل قرار گرفتن آسانسور، ارتفاع مناسب سقف فروشگاه و از این دست هم وجود دارند که لازم است فروشگاه دار در زمان طراحی فضای فروشگاه، به مناسب بودن تک تک آنها اهمیت دهد.
منابع
مقاله علمی و آموزشی «ویژگی های یک چیدمان مناسب فروشگاهی»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله علیرضا داداشی، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.