علل بیماری پای پرانتزی چیست؟

اگر در حالی که قوزک ها به هم چسبیده اند، فاصله بین زانوها به هر دلیلی افزایش پیدا کند، پای پرانتزی یا ژنوواروم (Genu Varum) نامیده می شود. در اطفال از زمان نوزادی تا حدود 2 سالگی، بروز زانوی پرانتزی طبیعی است که ژنوواروم فیزیولوژیک خوانده می شود و تا 2.5 سالگی بتدریج برطرف خواهد شد.

در یک کودک طبیعی پس از این سن، بتدریج امتداد زانوها به سوی ضربدری شدن (شبیه حرف X) پیش می رود. تا حدود 3.5 سالگی حداکثر پای ضربدری یا ژنووالگوم را می بینیم و پس از آن تا حدود 8 سالگی امتداد زانوها فرم افراد بالغ را پیدا می کند که مختصری به صورت پای ضربدری است. این سیر طبیعی امتداد زانو از نوزادی تا بلوغ ادامه خواهد داشت.

زانوی پرانتزی فیزیولوژیک معمولاً به صورت دو طرفه و قرینه است و تا حدود 2 سالگی بهبود پیدا می کند. نوع بیمارگونه (پاتولوژیک) زانوی پرانتزی ممکن است یک طرفه، پیش رونده و غیر قرینه باشد؛ یعنی شدت یک طرف بیش از طرف مقابل باشد. نوع بیمار گونه آن بعد از 2 سال هم ادامه می یابد و در بیشتر موارد نیاز به درمان دارد.

در این مقاله شما می توانید با دلایل بیماری پای پرانتزی آشنا شوید.

علل زانو یا پای پرانتزی

یکی از بیماری هایی که باعث ایجاد پای پرانتزی می شود، کمبود ویتامین D (راشیتیسم) است که به دلیل نرمی استخوان باعث انحراف زانو می شود. اگر تا قبل از 2 سالگی، مادر در دادن قطره ویتامین D به کودک کوتاهی کند، ممکن است فرزندش دچار نرمی استخوان شود. ویتامین D تحت تاثیر نور خورشید نیز در لایه های پوست ساخته می شود. اما متاسفانه به دلیل آلودگی شهرهای بزرگ و زندگی در آپارتمان، نور خورشید بطور موثر به بدن نمی رسد؛ بنابراین بسیاری از افراد جامعه دچار کمبود این ویتامین خواهند شد.

از سایر علل بروز زانوی پرانتزی بیماری بلانت (Blount) است که در حقیقت اختلال در صفحه رشد پایین زانو است. کودکان مبتلا به این اختلال اکثراً چاق هستند، معمولاً زانوی پرانتزی یک طرفه یا غیر قرینه دارند و انحراف زانوی آنها اغلب بدون سیر بهبود پیشرفت می کند. در صورت تشخیص زود هنگام این بیماری تا قبل از 3 سالگی، درمان آن با تجویز کفش های مخصوص به نام بریس میسر است. در صورتی که بیماری تا سن 4 سالگی تشخیص داده نشود، نیاز به جراحی دارد.

از این رو لازم است والدین به اختلالاتی مانند زانوی پرانتزی یک طرفه یا غیر قرینه در کودکان چاق و یا عدم سیر بهبودی زانوی پرانتزی توجه کافی داشته باشند.

از دیگر علل بروز زانوی پرانتزی در کودکان، شکستگی صفحه رشد پایین و بالای زانو است که باعث غیر قرینگی رشد و ایجاد انحراف زانو می شود؛ معمولاً چنین اختلالاتی با جراحی قابل درمان هستند. به علاوه، اختلال صفحه رشد به دلیل عفونت زانو و استخوان نزدیک صفحه رشد نیز ایجاد می شود.

درمان موارد زانوی پرانتزی فیزیولوژیک که تا حدود 2 یا 2.5 سالگی بهبود می یابد، تنها با دادن آگاهی به والدین امکان پذیر است و نیازی به تجویز کفش بریس نخواهد بود. اما گاهی والدین بخصوص مادربزرگ ها اصرار زیادی به تجویز کفش دارند که کار صحیحی نیست و هیچ کمکی به درمان کودک نمی کند. سلامتی شما آرزوی ما است.

منابع

مقاله علمی و آموزشی «علل بیماری پای پرانتزی چیست؟»، نتیجه ی تحقیق و پژوهش، گردآوری و نگارش هیئت تحریریه علمی پورتال یو سی (شما می توانید) می باشد. در این راستا مقاله دکتر علیرضا غزنوی – فوق تخصص ارتوپدی کودکان – در مجله سلام سلامت، به عنوان منبع اصلی مورد استفاده قرار گرفته است.