جی پی اس (GPS یا Global Positioning System) یا سیستم موقعیت یاب جهانی مجموعه ای از 24 ماهواره در 6 مدار مختلف هستند که زمین را دور می زنند و توسط وزارت دفاع ایالات متحده پشتیبانی می شود. این ماهواره ها به موتورهای کوچکی مجهز هستند تا همیشه در مدار و مسیر صحیح باقی بمانند، و از محاسبات ریاضی ساده ای برای پخش اطلاعات استفاده می کنند که به عنوان طول، عرض و ارتفاع جغرافیایی، توسط گیرنده های زمین ترجمه می شوند.
GPS در تمام شرایط به صورت 24 ساعت در شبانه روز و در تمام دنیا قابل استفاده است، و هیچ گونه بهایی بابت این خدمات اخذ نمی شود. ماهواره های GPS، هر روز دو بار در یک مدار دقیق دور زمین می گردند و سیگنال های حاوی اطلاعات را به زمین می فرستند. یکی از بزرگترین مزایای رهیابی بوسیله GPS نسبت به روش های دیگر آن است که این سیستم در هر شرایط جوی و بدون توجه به نوع کاربرد گیرنده به خوبی کار می کند.
علاوه بر GPS، دو سیستم کمابیش مشابه دیگر نیز وجود دارد:
- سیستم گلوناس (GLONASS) که دولت شوروی ساخته و اکنون به دست کشور روسیه اداره می شود.
- سیستم گالیله که کشورهای اروپایی آن را برای وابسته نبودن به سیستم آمریکایی GPS ساخته اند.
در واقع اساس کار این سامانه، فرستادن سیگنال های رادیویی مداوم با فرکانس بالا است که زمان و مکان ماهواره را نسبت به زمین مشخص می کند و یک گیرنده زمینی با گرفتن این اطلاعات از سه ماهواره یا بیشتر، آنها را پردازش می کند و موقعیت کاربر را در هر نقطه زمین، در هر ساعتی از شبانه روز و در هر وضعیت آب و هوایی نشان می دهد. هرچه گیرنده به ماهواره های بیشتری وصل شود، اطلاعات دقیق تری را می تواند محاسبه کند.
GPS در ابتدا تنها استفاده نظامی داشت، ولی از سال 1980 به بعد تصمیم گرفته شد تا از آن در فعالیت های غیر نظامی هم استفاده شود؛ تا جایی که امروزه حتی در ماهیگیری و شکار هم مورد استفاده قرار می گیرد. این ماهواره ها به سفارش وزارت دفاع ایالات متحده ساخته و در مدار زمین قرار داده شده اند.
سیستم مکان یاب جهانی با آنکه کاربرد گسترده ای دارد اما مفاهیم کار آن بسیار ساده است. در این مقاله شما می توانید با نحوه کار GPSها آشنا شوید.
(بیشتر…)